کردی خوانی در مراسم شب چهل بیتو در بین اهالی جنوب کرمان از جیرفت تا رودبار

کردی خوانی و مراسم چهل بیتو در میان مردمان جنوب استان کرمان (جیرفت، ساردوئیه ،کهنوج،قعله گنج،رودبار،جبالبارز،منوجان،فاریاب ،عنبراباد):

 خواندن دو بیتی ها بصورت آواز را کردی خوانی می گویند 

چهل بیتو :

در میان مردم جنوب کرمان رسمی بود با عنوان (چهل بیتو) که شبهای چهارشنبه دختران دم بخت و پسران عزب (مجرد) دور هم جمع می شدند و یک نفر فال می گرفت ، به این شکل که: شخص فالگیر، اول چهل دانه از تسبیح را جدا می کرد ، بعد یک نفر از جماعت نیت می کرد و دیگران باید به نوبت ، هر کدام یک دوبیتی می خواندند و تسبیح گردان با خواندن هر دو بیتی یکی از دانه های تسبیح را رد می کرد ، دو بیتی چهلم هر آنچه بود نتیجه فال بود و تفسیر می شد .

هر چهل بیت درباره ی کسی که نیت کرده بود به کار می رفت ، بعد نوبت به نفر بعد می رسید . این رسم باعث می شد که چه زن و چه مرد گنجینه ای از دوبیتی ها را حفظ کنند. در این جلسات اگر جمعیت زیاد می شد به خواندن همان بیت اول اکتفا می شد تا نوبت به همه برسد . از طرفی فال دوبیتی نوعی مشاعره و قدرت نمایی ادبی هم به حساب می آمد و نقش زنان در حفظ و سرودن دوبیتی ها اساسی بود .

(چهل بیتو ) در نواحی مختلف اجراهای متفاوت تری داشت ،مثلا در بعضی از مناطق ،مثل فاریاب یا بخشی از کوهستان شمالی جیرفت ،این رسم را ((چارده ای )) می گفتند . شب چهاردهم هرماه که ماه کامل می شد، گروهی از مردان و زنان فامیل دور هم جمع می شدند و با دوبیتی فال می گرفتند ، کسی که فال می گرفت معمولا دوبیتی ها را به آواز می خواند و همان شکلی توضیح داده شد ، دوبیتی اصلی برای نیت کننده تفسیر می شد .